یادداشت | نکات کلیدی در انتخاب کنفرانس معتبر: چگونه کنفرانس خوب را از بد تشخیص دهیم؟

در سال‌های اخیر، با رشد روزافزون همایش‌ها، کنفرانس‌ها و کنگره‌های علمی در کشور، دغدغه‌ی انتخاب یک کنفرانس معتبر برای ارائه مقاله یا شرکت در آن به یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های پژوهشگران، اساتید و دانشجویان تبدیل شده است. گرچه افزایش کمّی رویدادهای علمی می‌تواند نشانه‌ای از پویایی فضای پژوهش باشد، اما کیفیت و اعتبار این همایش‌ها همواره یکسان نیست.

معضل همایش‌هایی که برگزار نمی‌شوند؛
یکی از آسیب‌های جدی در حوزه برگزاری همایش‌ها، رویدادهایی هستند که پس از تبلیغات گسترده، هرگز برگزار نمی‌شوند. این همایش‌ها با جذب مقالات و دریافت هزینه از پژوهشگران، بدون هیچ اعلام رسمی لغو شده یا حتی بدون اطلاع قبلی ناپدید می‌شوند. نتیجه این وضعیت، نه تنها هدر رفت وقت و انرژی پژوهشگران، بلکه خدشه‌دار شدن اعتماد جامعه علمی به روند اطلاع‌رسانی علمی در کشور است.

در برخی موارد، وب‌سایت‌هایی اقدام به انتشار فراخوان همایش‌هایی می‌کنند که حتی مجوز رسمی ندارند یا هیچ نهاد دانشگاهی یا علمی معتبر پشتوانه آن‌ها نیست. این همایش‌ها معمولاً با وعده‌های وسوسه‌برانگیز مانند «نمایه شدن در پایگاه‌های بین‌المللی»، «پذیرش سریع مقالات» یا «گواهینامه‌های فوری» پژوهشگران را جذب می‌کنند. اما پس از ارسال مقاله و پرداخت هزینه، یا رویداد برگزار نمی‌شود یا کیفیت آن در حد یک نشست عادی باقی می‌ماند.

شاخص‌هایی برای تشخیص اعتبار یک کنفرانس

برای اجتناب از این مشکلات، ضروری است پژوهشگران با شاخص‌های ارزیابی کنفرانس‌های معتبر آشنا باشند. برخی از مهم‌ترین این شاخص‌ها عبارت‌اند از:

– وجود نهاد برگزارکننده معتبر (دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها یا انجمن‌های علمی دارای مجوز)
– اطلاع‌رسانی دقیق و به‌روز از طریق وب‌سایت رسمی
– شفافیت در روند داوری و برنامه زمان‌بندی مشخص برای ارسال مقاله و اعلام نتایج
– درج همایش در پایگاه‌های معتبر اطلاع‌رسانی علمی مانند ISC
– امکان تماس و پیگیری از دبیرخانه و پاسخ‌گویی مسئولان علمی و اجرایی
– سابقه برگزاری دوره‌های پیشین با مستندات قابل‌بررسی

نقش کلیدی ISC در اعتبارسنجی همایش‌ها

یکی از نهادهای کلیدی که در شناسایی و تأیید کنفرانس‌های معتبر در ایران نقش بسزایی ایفا کرده، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) است. این پایگاه با معیارهای علمی و نظارتی دقیق، اقدام به ثبت و نمایه‌سازی کنفرانس‌هایی می‌کند که از استانداردهای علمی قابل‌قبولی برخوردار باشند.

عملکرد ISC نه‌تنها باعث ارتقاء سطح کیفی همایش‌ها شده، بلکه به عنوان مرجعی مطمئن برای پژوهشگران عمل کرده است. کنفرانس‌هایی که در ISC نمایه می‌شوند، از مرحله ثبت‌نام تا برگزاری، تحت نظر هستند و سابقه اجرایی آن‌ها بررسی می‌گردد. همین موضوع سبب شده است تا حضور یک کنفرانس در فهرست ISC، یکی از معتبرترین نشان‌های اعتبار علمی آن محسوب شود.

نتیجه‌گیری

محققان، به‌ویژه دانشجویان و پژوهشگران جوان، پیش از ارسال مقاله یا پرداخت هزینه ثبت‌نام، حتماً به منابع معتبری چون ISC و کنفرانس‌یاب رجوع کنند. از افراد باتجربه‌تر مشورت بگیرند و به دنبال همایش‌هایی باشند که سابقه برگزاری موفق دارند، تحت نظارت دانشگاه‌ها یا انجمن‌های علمی معتبر هستند و از شفافیت در اطلاع‌رسانی برخوردارند.

پژوهش علمی، سرمایه‌ای ارزشمند است. نباید اجازه داد که در دام همایش‌هایی بیفتیم که فقط نام علم را یدک می‌کشند، اما از آن بهره‌ای نمی‌برند. در نهایت، انتخاب درست یک کنفرانس علمی نه‌تنها به پیشرفت فردی پژوهشگر کمک می‌کند، بلکه به ارتقای کلی نظام علمی کشور نیز منجر خواهد شد.

انتهای پیام/

* مدیرمسئول